A. Διάβασα στην εφημερίδα των Συντακτών το κείμενο του Νίκου
Μαραντζίδη «Ο
ΣΥΡΙΖΑ θα μας σώσει από την πείνα»
Πάντα χαίρομαι να παρεμβαίνω σε ιστορικά θέματα. βεβαια εδώ το ιστορικό θέμα-αναφορά αποτελεί αφορμή για τον κ.Μαραντζίδη για να ξετυλίξει τις φιλο-μνημονιακές τους απόψεις. Με
τον κ. Μαραντζίδη διαφωνώ με τις περισσότερες απόψεις του, αλλά έχω κατά καιρούς υπερασπιστεί
το δικαίωμά του να εκφράζει αυτές του τις διαφορετικές κυρίως επιστημονικές απόψεις. Θα προσπαθήσω
ν΄απαντήσω παράγραφο την παράγραφο εν είδει διαλόγου σε όλα τα θέματα που βάζει
στο σημείωμα του στην Εφημερίδα Συνακτών. Με κόκκινα γράμματα γίνεται ο σχολιασμός.
M.Στην
ομιλία του στο κλείσιμο του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, ο πρόεδρος Αλέξης Τσίπρας
φρόντισε να μας θυμίσει μια φάση της πρόσφατης δραματικής ιστορίας μας που
αποτυπώθηκε στους στίχους του γνωστού τραγουδιού: «Το ΕΑΜ μας έσωσε από την
πείνα, θα μας σώσει πάλι από τη σκλαβιά».
Α.Ο
κ.Μαρανζίδης ξεκινά παραθέτοντας απόσπασμα από τον ύμνο του ΕΑΜ για να μας
δείξει ότι γνωρίζει πολύ καλά το θέμα, επομένως οι ερμηνείες που θα
ακολουθήσουν θα είναι και αξιόπιστες.
Μ.Από
ιστορικής πλευράς το τραγούδι δεν είναι απλή προπαγάνδα, έχει κάποια βάση. Τα
συσσίτια του ΕΑΜ πράγματι συνέβαλαν στο να γλιτώσουν από τον θάνατο πολλοί
άνθρωποι στα χρόνια της Κατοχής – αν και αυτό που ξέχασε να πει ο πρόεδρος του
ΣΥΡΙΖΑ είναι πως το ίδιο ακριβώς έκαναν και η Εκκλησία της Ελλάδας, ο Ερυθρός
Σταυρός και η. Η μόνη διαφορά είναι πως αυτοί δεν διέθεταν όπλα και δεν
ενδιαφέρονταν για την κατάκτηση της εξουσίας.
Α.
Τι μας λέει ο κ. Μαρανζίδης σ’ αυτή την παράγραφο; Η φράση «το ΕΑΜ μας έσωσε
από την πείνα» είναι προπαγάνδα, (απλή μεν) αλλά τέλος πάντων αποδέχεται ότι
σώθηκε κόσμος. Μάλιστα ισοπεδώνει την προσφορά του ΕΑΜ με εκείνη που ως εκ
φύσεως και θέσεως πραγματοποιούσε η Εκκλησία και ο Ερυθρός Σταυρός. Δε θα
μιλήσω για την «αργότερα», αφού μόνο γεωπολιτικοί λόγοι επέβαλλαν την αποστολή
της βοήθειας της UNRA. Μάλιστα η τελευταία φράση ότι Εκκλησία, Ερυθρός Σταυρός
και UNRA ότι «δε διέθεταν όπλα και δεν ενδιαφέρονταν για τη κατάκτηση της
εξουσίας» είναι εντελώς ανιστόρητη. Γιατί απλά η Εκκλησία χωρισμένη σχεδόν στη
μέση πήρε θέση με ποια εξουσία θα
συναχτεί, (βλ.Δαμασκηνός) ο Ερυθρός Σταυρός επιτελούσε το έργο του στα πλαίσια
των δυνατοτήτων του και η UNRA ήλθε αφού είχαν σταματήσει να κροταλίζουν τα
όπλα των συμμάχων της ΗΠΑ και κατετρόπωσαν «τους κομμουνιστάς» με τις βόμβες
ναπάλμ στο Γράμμο
Μ. Βεβαίως,
ο πρόεδρος Τσίπρας δεν αναφέρθηκε στο ΕΑΜ και στον κατοχικό λιμό για να κάνει
μάθημα Ιστορίας αλλά ως κάλεσμα για πολιτική δράση. Σύμφωνα με τον Αλ. Τσίπρα,
τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να υποστηρίξουν και να συμμετάσχουν μαζικά στις
οργανωμένες «προνοιακές» δράσεις του κόμματος, ιδιαίτερα εκείνες που αφορούν τη
διανομή τροφίμων.
Βεβαίως
ο σ. Τσίπρας κάλεσε σε πολιτική δράση. Μήπως δεν ήταν πολιτική δράση εκείνη του
ΕΑΜ; Πόσο μακριά από τη κοινωνία ο κ. Μαραντζίδης; Στο αλληλέγγυο δίκτυο που
ανήκω κι δουλεύω εθελοντικά σιτίζουμε 60 οικογένειες. Νομίζετε ότι προτάσσω την
πολιτική μου δράση; Η πολιτική μου τοποθέτηση με εμπνέει να βοηθώ τον
συνάνθρωπό μου. Οι ιδέες της αριστεράς για την οποία κ. Μαρανζίδη θεωρείτε ότι
γνωρίζετε πολλά, μας εμπνέουν για την βοήθεια στους συνανθρώπους μας.
Μερικοί
είδαν την πρωτοβουλία με θετικό μάτι. Σκέφτηκαν πως τίποτε επιλήψιμο δεν
υπάρχει σε μια ανθρωπιστικού χαρακτήρα απόφαση. Το πρόβλημα όμως είναι πως δεν
πρόκειται για ανθρωπιστική παρέμβαση αλλά για μια βαθιά πολιτική επιλογή με
βασικό στόχο τη διαμόρφωση δικτύων επιρροής μέσα στον πληθυσμό των φτωχών
κατοίκων, της Αθήνας κυρίως.
Α.Βεβαίως
η Αριστερά επιθυμεί ν’ απευθυνθεί στη τάξη που εκπροσωπεί. Τις φτωχές λαϊκές
τάξεις. Δεν το κρύψαμε ποτέ. Τι θέλετε ακριβώς; Να ενδιαφερθούμε αν θα πάει
καλά το μαγαζάκι του Μπόμπολα και αν αυξάνει τα κέρδη του ο Λάτσης και ο
Βαρδινογιάννης; Μάλλον κάνετε πως δεν καταλαβαίνετε.
Μ. Στην
πραγματικότητα, με αυτήν του την επιλογή, ο ΣΥΡΙΖΑ αποφασίζει να ανταγωνιστεί
πιο αποφασιστικά τη Χρυσή Αυγή στον τομέα μιας ιδιόμορφης κοινωνικής πολιτικής,
όπου τα κόμματα θα αναλαμβάνουν δράσεις που είτε ανήκουν στη σφαίρα του κράτους
(κοινωνική πολιτική) είτε στη σφαίρα της κοινωνίας των πολιτών (π.χ. Εκκλησία,
Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις).
Α.Φτάνετε
να ταυτίζετε τον Σύριζα με τη Χρυσή Αυγή, χωρίς να αναφέρεστε ότι ότι κάνει η
ναζιστική αυτή συμμορία το κάνει «μόνο για Έλληνες». Αποκρύπτετε δηλαδή την
βαθύτερη επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ να υπερασπίζετε είτε τους φτωχούς έλληνες ,είτε
τους φτωχούς Ξένους. Κι αυτό είναι μια
πολιτική επιλογή σας για να υπερασπιστείτε τη θεωρία των δύο άκρων. Γίνεστε μ’
αυτό τον τρόπο απολογητής της κυβερνητικής πολιτικής.
Μ. Ας
είμαστε ειλικρινείς. Ο στόχος αυτός της παρέμβασης είναι η δημιουργία μιας νέας
εκλογικής πελατείας, και μάλιστα ανάμεσα στις κατηγορίες των πιο φτωχών και
εξαθλιωμένων πολιτών της χώρας. Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για μια πολιτική
εκμαυλισμού των συνειδήσεων των πιο χαμηλών τάξεων της κοινωνίας. Εξάλλου, αν
τα πολιτικά κόμματα θέλουν να προσφέρουν σε επίπεδο κοινωνικής πολιτικής,
μπορούν να καταθέσουν τα χρήματα ή μέρος αυτών που παίρνουν από τον κρατικό προϋπολογισμό
(που σε τελευταία ανάλυση είναι λεφτά των φορολογουμένων) σε κάποιο ίδρυμα ή
φορέα και ας πηγαίνουν οι εθελοντές τους να προσφέρουν στις προϋπάρχουσες δομές
κοινωνικής πρόνοιας.
Α.
Διαφωνώ μαζί σας, το λιγότερο που θα πω. Αρχικά δεν είστε ειλικρινείςΕσείς βλέπετε τις φτωχές λαϊκές μάζες
σαν πελατεία. Εμείς όχι. Δεν έχουμε καμιά διάθεση ν’ αφήσουμε τους ανθρώπους να
πεθαίνουν αργά και βασανιστικά. Μιλάτε για εκμαυλισμό συνειδήσεων ενώ τις
συνειδήσεις αυτές προσπαθείτε να τις χειραγωγήσετε. Φτάνετε μάλιστα να μιλάτε
λαϊκίστικα και να καλείτε τον ΣΥΡΙΖΑ να αποδώσει τμήμα κρατικού προϋπολογισμού.
Μάλλον δεν γνωρίζετε ή τουλάχιστον δεν έχετε μάθει ή τέλος πάντων πάλι το
αποσιωπάτε ότι τμήμα των αποζημιώσεων των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ δίνετε για
δράσεις αλληλεγγύης.
Μ. Δεν
πρόκειται όμως για αυτό. Η απόφαση για ανάπτυξη αυτής της «προνοιακής»
δραστηριότητας είναι βασισμένη σε πολιτικά και όχι ανθρωπιστικού τύπου
κριτήρια. Στηρίζεται σε μια στρατηγική διαμόρφωσης δικτύων στη βάση της
κινητοποίησης και της ενσωμάτωσης πληθυσμών μέσα σε άτυπες αλλά πολύ ισχυρές
δομές που μοιάζουν απολιτικές αλλά δεν είναι.
Α.
Εδώ είναι που βγάζετε το χειρότερό σας εαυτό. Πάντοτε η αριστερά είχε στο
κέντρο της τον άνθρωπο και τις φτωχές τάξεις. Αυτό πρέπει να το καταλάβετε.
Κανείς μας δεν ισχυρίζεται ότι οι δομές αυτές είναι απολίτικες. Το αντίθετο θα
έλεγα. Δεν υπάρχει τίποτε μη πολιτικό.
Μ.Οι δομές
αυτές κινητοποίησης έχουν τριπλή λειτουργία: α) Διαμορφώνουν κατ’ αρχήν ένα
πλαίσιο κινητοποίησης από «τα κάτω», που μπορεί να εντάξει πολύ περισσότερο
κόσμο από αυτόν που εκφράζει στενά ο ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ η αναφορά στο ΕΑΜ δεν είναι
διόλου τυχαία, καθώς αποτελεί το ιστορικό παράδειγμα αναφοράς. β) Δίνουν την
εικόνα πως προσφέρουν κοινωνικές υπηρεσίες καλύπτοντας τις ανάγκες των πληβείων
που στερούνται τα στοιχειώδη αγαθά και γ) Πετυχαίνουν να οικοδομήσουν
παράλληλες με το κράτος δομές που μπορούν να παρέχουν «δημόσιες υπηρεσίες» κάθε
είδους. Ολες οι παράλληλες δράσεις κοινωνικής πρόνοιας που ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να
αναπτύξει έχουν εντέλει έναν στόχο: να διευρύνουν το πεδίο επιρροής του
κόμματος και να εντάξουν στα δίκτυα της οργάνωσης μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων.
Α.
Η ανάλυση σας για την οργανωτική δομή είναι ακριβώς αυτό που σας απογυμνώνει
εντελώς. Σας αποκαλύπτει τον πραγματικό ρόλο που έχετε. Ως διανοούμενος εκείνο
που επιθυμείτε είναι να ανακόψετε τη δυνατότητα της αριστεράς να κυβερνήσει
κατασυκοφαντώντας την αριστερά. Μιλάει μάλιστα σχεδόν για παρακράτος.
Μ. Εντέλει, είναι φανερό πως οι επιτελείς του ΣΥΡΙΖΑ
αντιγράφουν το οργανωτικό μοντέλο που ο Τσάβες υιοθέτησε στη Βενεζουέλα
προκειμένου να κατακτήσει και να διατηρήσει την εξουσία. Αυτό υπονοεί πως μια υποτιθέμενη
νίκη του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να διαμορφώσει τις συνθήκες για να περάσουμε στον χώρο
της γκρίζας ζώνης ανάμεσα στη δημοκρατία και τον μονοκομματικό αυταρχισμό της
Λαϊκής Δημοκρατίας. Σε αυτήν την γκρίζα ζώνη δεν θα καταλυθούν οι θεσμοί της
αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας αλλά οι λειτουργίες τους θα δέχονται τον
ανταγωνισμό από παράλληλους θεσμούς και δομές κινητοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Ουσιαστικά λοιπόν, μια επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ θα σημαίνει μια σχέση έντασης
ανάμεσα στους θεσμούς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και αυτούς που η
οργάνωση θα έχει εγκαταστήσει παράλληλα. Πώς θα εξελιχθεί αυτή η σχέση έντασης
δεν μπορεί κανείς να προδικάσει. Η εξέλιξή της όμως θα καθορίσει την ποιότητα
της δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Α. Μάλιστα
καταλήγετε να ταυτίζετε τον ΣΥΡΙΖΑ με τον Τσάβες. Ευχαριστούμε γι αυτό μια και
ο Τσάβες ξεχνάτε ότι εκλέχτηκε με εκλογές, παρά την λυσσαλέα επίθεση που
δέχθηκε. Επομένως όλα τα υπόλοιπα που γράφετε απλά σας κάνουν εντελώς αποκαλυπτικό
ως προς τις προθέσεις σας. Μιλάτε για γκρίζα ζώνη ανάμεσα στη Δημοκρατία και τη
Λαϊκή Δημοκρατία. Τώρα που βρισκόμαστε ακριβώς; μήπως στο μαύρο της δημοκρατίας;
Επισείετε το φόβο της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στη κυβέρνηση λέγοντας τάχα ότι
κινδυνεύει η δημοκρατία. Λυπάμαι που θα σας απογοητεύσω, αλλά αυτό που έχουμε
δεν είναι ούτε καν δημοκρατία των αστικών κομμάτων. Μιλάτε για υποφαινόμενη
ένταση ενώ καλλιεργείτε την ένταση.
Και
για να τελειώνουμε
Είστε
απλά ένας διανοούμενος και απλά προσπαθείτε να πάρετε θέση υπέρ των μνημονίων
και υιοθετώντας την πιο ακραία λογική και πολιτική επιλογή. Κρίνεστε και θα κριθείτε
γι’ αυτό.
*Ν.Μαραντζίδης:
Αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και επισκέπτης καθηγητής στο
Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα και στο Πανεπιστήμιο Βαρσοβίας
Αλήθεια
πως γίνατε αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο Μακεδονίας; Με τις αδιαφανείς
κρίσεις που καταγγέλετε ότι κυριαρχούν στην επιλογή καθηγητών στα ΑΕΙ; Μάλλον θα ' στε η εξαίρεση. Καλά για
Πράγα και Βαρσοβία δε ρωτάω. Θα πληρώνεστε καλά από κει
Αστυάνακτας:
μέλος του ΣΥΡΙΖΑ